Moeilijk om één ultieme favoriet te noemen dit jaar. De eerste drie zijn eigenlijk ex aequo. Viel me op dat Macbeth nauwelijks voorkomt in andere lijstjes, terwijl die mij na een min of meer privé-imax-voorstelling echt wegblies.

1. The Tragedy of Macbeth
2. Guillermo del Toro’s Pinocchio
3. Mass
4. This Much I Know to Be True
5. Licorice Pizza
6. Everything Everywhere All at Once
7. The Wonder
8. Triangle of Sadness
9. The Stranger
10. The Worst Person in the World

Ook erg goed: Nobody Has to Know, C’mon C’mon, Un autre monde, Decision to Leave, The Card Counter, The Eyes of Tammy Faye, Nine Days, Belfast, Im Westen nichts Neues, Ich bin dein Mensch, Hytti nro 6, Comedy Queen.

Voor de VPRO Gids ging ik onlangs op bezoek bij New Faith Network, ook wel bekend als ‘de christelijke Netflix’. Een verrassend succesvol bedrijf, gespecialiseerd in amishdrama’s en eindtijdthrillers. Hier vind je de reportage.

Nog wat recente stukken voor de VPRO Gids:

• ‘We gaan allemaal fucking dood!’ Achtergrondstuk over de geschiedenis van de rampenfilm, in het kader van de Maand van de Geschiedenis.

• Artikel over Agatha Christie-films, n.a.v. de nieuwe whodunnit See How They Run.

• Bespreking van de fijne Sex Pistols-serie Pistol.

• Reportage over de Arnhemse stop-motionstudio Holy Motion, waar met heel veel geduld de succesvolle animatiefilm Knor werd gemaakt.

• Interview met de makers van de hoogst originele film Everything Everywhere All At Once.

• Interview met de maker van het aangrijpende drama Grosse Freiheit.

• Achtergrondstuk over de fantastische Macbeth-verfilming van Joel Coen.

Het afgelopen jaar heb ik nu en dan een dag in de studio doorgebracht met voormalige bandmaat Theo Nap, om een nieuw Nederlandstalig soloalbum op te nemen. Daar gaan we dit jaar rustig mee verder, in de hoop dat er ten slotte tien à twaalf fijne liedjes uit de computer rollen. Het proces – na vele jaren weer wat aanklooien in de studio – stemt alvast erg vrolijk.

Intussen heb ik mijn nieuwe roman laten lezen aan verschillende mensen die iets van boeken weten, en na wat constructieve gesprekken besloten dat het allemaal vrij veel is, dat er nog wel wat uit kan worden gesloopt. Het nieuwste plan is er toch een verhalenbundel van te maken, die dan waarschijnlijk in combinatie met de liedjes zal verschijnen. Thematisch is er sowieso veel overlap.

Enfin, genoeg om me in 2022 weer van de straat te houden dus. Wordt vervolgd.

(Top 5 is wel zo’n beetje inwisselbaar…)

1. Nomadland
2. Pig
3. Minari
4. The Power of the Dog
5. Dune
6. Herr Bachmann und seine Klasse
7. The Green Knight
8. È stata la mano di Dio
9. Procession
10. Don’t Look Up

Ook genoten van o.a. Bo Burnham Inside, Undine, The Lost Daughter, The French Dispatch, One Night in Miami, Mandibules, Riders of Justice, The Father, The Killing of Two Lovers, Lapsis.

Wat recente langere stukken voor VPRO Cinema:

De curieuze carrière van Nicolas Cage (n.a.v. Pig)

Achtergrondstuk over prachtig migrantendrama Minari

Profiel van acteur Stanley Tucci (n.a.v. Supernova)

Terugblik op het oeuvre van Jacques Tati

Achtergrondstuk over indrukwekkende serie The Underground Railroad

Terugblik op het oeuvre van filmmakersduo Merchant & Ivory

Fijne nieuwe podcast: Scheppingsdrift (EO/NPO Radio 4), over bijbelse invloeden in klassieke en moderne kunstwerken. Ik mag in vijf van de tien afleveringen aanschuiven als filmexpert. Dus dat betekent onder meer praten over favoriete films als A Serious Man en The Tree of Life (Job), Mean Streets en Ex Machina (de zondeval), diverse superheldenfilms (Jozef en Simson) en Jezusfilms als Jesus Christ Superstar en The Last Temptation of Christ (de kruisiging).

In elke aflevering zijn presentator Allard Amelink en theoloog Alain Verheij van de partij, daarnaast ben ik afwisselend te gast met NRC-redacteur Marjoleine de Vos (literatuur), Radio 4-presentator Ab Nieuwdorp (muziek) en museumconservator Lieke Wijnia (beeldende kunst).

Hier kun je de podcast beluisteren. Mijn bijdragen hoor je in aflevering 1 (Zondeval), 3 (Jozef), 5 (Simson), 6 (Job) en 9 (Kruisiging). Er valt natuurlijk nog veel meer te vertellen (zelf hoop ik bijvoorbeeld op een aflevering over Openbaring, waarin we het cultgenre van de eindtijdfilm kunnen behandelen), dus hopelijk volgt er nog eens een tweede seizoen!

In het rare, frustrerende filmjaar 2020 toch veel moois gezien. Mijn top tien (met bijsluiter: de eerste vier titels vond ik allemaal ongeveer even goed).

1. Collective – Roemeense docu staat bovenaan omdat hij de tijdgeest akelig goed vangt. Corruptie, alternatieve feiten, gebrek aan medemenselijkheid – dit gaat helaas niet alleen over Roemenië.
   
2. 1917 – vanwege de mythische ondertoon meer dan een technisch briljante oorlogsfilm. Niet toevallig wordt tegen het slot The Wayfaring Stranger ingezet: het verhaal heeft iets van een spectaculaire pelgrimsreis. (Lees hier m’n achtergrondstuk op VPRO Cinema.)
   
3. Soul – een verrassend wijze familiefilm over de zin van het leven, zoiets kan alleen Pixar maken. Met een radicale boodschap in het slot: het happy end wordt niet ingekopt, elke keuze die de hoofdpersoon maakt is oké.
   
4. Little Women – mijn vooroordelen bleken onterecht: een ontroerend verhaal, smaakvol en intelligent verteld. Kan niet wachten op de volgende films van Greta Gerwig. (Was ook gek op Ladybird. Ze werkt nu aan Barbie-film, lees ik op IMDB. Zelfs daar heb ik vertrouwen in.)
   
5. Rocks – verfrissend optimisme over multiculturele groep tienermeiden.
   
6. Uncut Gems – haast ondraaglijk spannende misdaadfilm met geweldige Adam Sandler.
   
7. For Sama – bijzonder aangrijpend insidersverslag van de oorlog in Syrië.
   
8. Sound of Metal – intense filmervaring over een drummer die doof wordt. (Achtergrondstuk op VPRO Cinema.)
   
9. Tenet – de enige blockbuster van 2020 was bij tijden onbegrijpelijk maar viel qua spektakel geenszins tegen. (Achtergrondstuk op VPRO Cinema.)
   
10. The Last Black Man in San Francisco – sprankelend portret van een jonge, zwarte inwoner van San Francisco bruist van het cinematografische talent. (Achtergrondstuk op VPRO Cinema.)

Ook erg genoten van o.a. Corpus Christi, Babyteeth, Mank, Just 6.5, The Trial of the Chicago 7 en A Hidden Life. En uiteraard heb ik niet álles uit 2020 gezien – zo wil ik zeker The Assistant en The Nest nog inhalen.

Dan nog wat titels die hoog op andere lijstjes eindigden en die ik ook best goed vond maar ook weer niet zó memorabel: Bacurau, The Lighthouse, The Souvenir, Never Rarely Sometimes Always, Shirley, Queen & Slim.

De nieuwe roman is zowaar af. Nou ja, het manuscript. Of, hoe en wanneer het boek uitkomt durf ik nog niet te zeggen. Eerst maar eens aan wat mensen laten lezen. To be continued.

Als freelancer heb ik gelukkig nog genoeg te doen dit jaar, maar raar is het natuurlijk wel: bijna niks leuks in de bioscoop, amper persvoorstellingen of festivalbezoeken, en alle interviews via Skype of Zoom.

Op het Nederlands Filmfestival mocht ik een twee uur durende masterclass presenteren met production designer Robert Stromberg (Oscars voor Avatar en Alice in Wonderland). Vanachter de laptop, vanuit een kleedkamer van de Stadsschouwburg. Was leuk en boeiend, maar volgend jaar toch hopelijk weer gewoon in een zaal.

Andere fijne klus: ik ben (semi) vaste gast in een nieuwe podcastserie van de EO over bijbelse verwijzingen in kunst. Als filmexpert van dienst mag ik praten over het werk van de Coen Brothers, Scorsese, Malick en andere helden. Vanaf januari te horen, later meer.

Wat recente stukken voor VPRO Cinema:

• Hoe Robert Rodriguez voor 7000 dollar zijn debuutfilm maakte (over het boek Rebel Without a Crew)
• Bespreking van het boek ‘The Pixar Touch’, over de opkomst van Pixar
• 25 jaar The Shawshank Redemption: van flop naar ‘beste film ooit’
• Hoe blockbuster Tenet het beroerde filmjaar 2020 moet redden
• Interview met regisseur Mijke de Jong over prachtfilm God Only Knows
• De verbazende actualiteit van The Trial of the Chicago 7

Vorige week mocht ik op het Nederlands Filmfestival, in de Utrechtse Stadsschouwburg, een twee uur durende masterclass presenteren met Michael Engler, regisseur van o.a. Downton Abbey (ook de nieuwe bioscoopfilm) en series als Six Feet Under, The West Wing en 30 Rock. Leuke, bescheiden man die boeiend over het vak vertelde.

Nog wat recent werk voor VPRO Cinema:

• Nederland draait door: een interview met de makers van van de nieuwe docu’s Snelweg NL en Missie NS.
• Moeilijke Miles: over Miles Davis en mijn kennismaking met zijn meesterwerk Kind of Blue
• Was 1999 het beste filmjaar ooit? N.a.v. 20 jaar The Matrix, Fight Club, Magnolia, etc.
• Streamingstress: achtergrondstuk over de komst van Disney+ en al die andere Netflixconcurrenten, die het er voor de gewone filmliefhebber niet makkelijker op zullen maken.