Het Christelijk Literair Overleg heeft een soort canon uitgeroepen van christelijke Nederlandse romans. Tussen de vijftien geselecteerde boeken die ‘representatief zijn voor de christelijke literatuur in Nederland’, staat ook mijn roman Nineve. Een eer, al heb ik er wel dubbele gevoelens bij.
Laat ik vooropstellen dat ik me allerminst geneer voor het gezelschap waartoe ik ineens behoor. Als debutantje sta ik maar mooi tussen gevestigde namen als Willem Jan Otten, Frans Kellendonk en Vonne van der Meer. Het gaat mij meer om het etiket: ik voel me geen ‘christelijke schrijver’ en beschouw Nineve zelf niet als christelijke literatuur.
Bij een christelijke roman stel ik me persoonlijk vooral een stichtelijke roman voor, een roman die geschreven is als middel om het evangelie te presenteren. In Nineve spelen religieuze thema’s een belangrijke rol, maar het boek gaat net zozeer over popmuziek, subculturen, eenzaamheid en volwassen worden. Als Nineve een christelijke roman is, is Pulp Fiction met enige fantasie ook een christelijke film (gezien de verrassende religieuze thema’s).
Volgens mij gaat dit op voor veel meer boeken op de CLO-lijst. Willem-Jan Otten en Vonne van der Meer maken er bijvoorbeeld ook geen geheim van hun werk niet als specifiek christelijk te beschouwen – en het feit dat hun boeken zeer breed gelezen, besproken en bekroond worden, toont aan dat hun publiek daar net zo over denkt.
Een van de criteria van de CLO-lijst luidt: ‘De titels zijn geïnspireerd door het christelijk geloof’. Het feit dat Jan Siebelink, Maarten ’t Hart en Franca Treur op de lijst ontbreken suggereert dat ‘geïnspireerd’ eigenlijk betekent: ‘positief geïnspireerd’. De maatstaf wordt dus bij de intentie van de schrijver gelegd – een ongebruikelijke benadering, en vrijwel onmogelijk objectief vast te stellen.
Een betere omschrijving zou kunnen zijn: romans waarin christelijke thema’s een rol spelen. Zoiets. Al zal de lijst er dan vermoedelijk wel wat anders uit komen te zien. Nogmaals: ik voel me vereerd, maar ben best bereid mijn plaatsje af te staan aan een Siebelink of ’t Hart. 🙂
Rick de Gier 
Sterke reactie. Het is maar een kleine stap van deze subjectieve lijst naar langdurig en hevig gestaar in eigen navel. Of je nu gelovig bent of niet.
Ook Simon Vestdijk zou met boeken als “De kellner en de levenden” en “Het proces van meester Eckhart” op de lijst vermeld moeten staan.
Een goede roman is weliswaar literatuur, maar binnen de literatuur een kunstvorm waaraan slechts artistieke eisen kunnen worden gesteld. Er is geen reden te bedenken om een werkstuk van een schrijver, dichter, beeldhouwer of schilder Christelijk te noemen, omdat het vage christelijke elementen bevat. Alleen wanneer een kunstwerk een duidelijk Christelijk (kerkelijk) doel dient noemen wij dat Christelijk-religieuze kunst. Christelijke literatuur is alleen datgene wat uitgaande van de Christelijke waarheid, deze tracht te verkondigen, toe te lichten of te verklaren, zoals de evangelieën, de brieven van de apostelen, de geschriften der kerkvaders en latere kerkleraars, te veel om allemaal te noemen, maar ook de constituties van Calvijn en de werken van Luther en uiteraard ook nog vele minder bekende zowel Rooms-Katholieken als anderen die het Christelijk geloof overeenkomstig hun eerlijke overtuiging hebben verkondigd en verdedigd.
Dag Rick,
Op onze boekenkring gepraat over ‘Ninevé’. Complimenten voor je originele vorm, en voor de inhoud die ons allemaal een ongemakkelijk gevoel gaf, en dat is kenmerkend voor goede literatuur, toch? Een deelnemer stelde ons op de hoogte van je eigen commentaar op/uitleg van je boek, en we vonden dat je je daar van zou moeten onthouden. De lezer is mans genoeg om het boek tot zich te nemen zonder leesvoorschrift van de schrijver, dunkt me. En jouw boek kan zeker op eigen kracht de wereld in!
Hoi Katrien,
Dank, leuk om te horen! Je hebt een goed punt, maar op welk commentaar doel je? Bovenstaande stukje gaat niet echt inhoudelijk op de roman in toch? Of gaat het om een ander stukje?
Groet, Rick
Ha Rick,
Nagevraagd. Het gaat om de informatie te vinden via de violgende link. http://henkmedema.wordpress.com/2011/04/29/nineve/
Hoor graag wat je!
Katrien Ruitenburg
Ah, die was ik vergeten. Ik had destijds een impulsieve reactie op een bespreking gegeven (eigenlijk gewoon bedoeld voor de schrijver, maar ik had geen mail-adres), maar je hebt gelijk dat het beter is me van publiekelijke uitleg te onthouden. Ik heb de bewuste blogger gevraagd de reactie daarom te verwijderen en dat heeft hij intussen vriendelijk gedaan (hij was ’t er mee eens :)).
Ha Rick, dank voor je vlotte reactie, en je àctie!
Katrien Ruitenburg